آموزش پلاک خوانی گیربکس صنعتی

پلاک خوانی گیربکس صنعتی یکی از راه‌های مهم و حیاتی برای شناسایی و مدیریت دقیق‌تر دستگاه‌های صنعتی است. پلاک گیربکس صنعتی، یک ورق فلزی نصب‌شده بر روی گیربکس های صنعتی است که اطلاعات مهمی در مورد مشخصات فنی و الزامات نگهداری آن ارائه می‌دهد. آشنایی با پلاک خوانی گیربکس صنعتی در انتخاب بهترین گیربکس متناسب با نیاز شما نقش مهمی دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل این موضوع، از جمله اهمیت پلاک خوانی ، اجزای پلاک، روش تفسیر اطلاعات و نمونه‌های واقعی پلاک گیربکس صنعتی بپردازیم.

اهمیت پلاک خوانی گیربکس صنعتی

یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده از پلاک گیربکس، دسترسی سریع به اطلاعات فنی مربوط به تجهیز است. برخی از مزایای کلیدی پلاک‌خوانی به شرح زیر است:

☑️ نسبت تبدیل گیربکس (Ratio)

☑️ سرعت ورودی و خروجی گیربکس (Input/Output Speed)

☑️ لوگو شرکت سازنده (Manufacturer)

☑️ شماره سریال گیربکس (Serial Number)

☑️ تاریخ ساخت (Manufacturing Date)

☑️ توان گیربکس (Power)

☑️ نوع روانکاری (Lubrication Type/Oil Type)

☑️ حجم روغن (Oil Capacity)

☑️ وزن (Weight)

☑️ سایر مشخصات

در غیاب پلاک، تشخیص ویژگی‌های گیربکس و کاربرد آن بسیار دشوار و پرخطا خواهد بود. همچنین احتمال آسیب به گیربکس و تجهیزات متصل افزایش می‌یابد.

☑️ نسبت تبدیل گیربکس صنعتی

نسبت تبدیل یا Gear Ratio که گاهی با عنوان نسبت دنده نیز شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های فنی هر گیربکس صنعتی است. این نسبت بیانگر میزان تفاوت میان سرعت ورودی (از سمت موتور) و سرعت خروجی (به سمت تجهیز نهایی) در گیربکس است. به‌عبارت ساده، نسبت تبدیل نشان می‌دهد که شافت خروجی چند برابر کندتر یا سریع‌تر از شافت ورودی می‌چرخد. این نسبت معمولاً با نماد i یا عبارت Ratio روی پلاک مشخصات گیربکس درج می‌شود.

☑️ سرعت ورودی و خروجی گیربکس

سرعت ورودی و خروجی گیربکس که با واحد RPM (دور بر دقیقه) شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین عوامل در انتخاب و تطبیق صحیح گیربکس با الکتروموتور است. تطابق بین دور خروجی موتور و دور ورودی گیربکس، برای عملکرد صحیح سیستم حیاتی است. در صورتی که دور موتور با دور مجاز ورودی گیربکس همخوانی نداشته باشد، می‌تواند باعث سایش زودهنگام، افزایش حرارت، و حتی خرابی کامل گیربکس شود.هر گیربکس صنعتی برای تحمل یک محدوده مشخص از سرعت ورودی طراحی شده است. اگر این مقدار از حد مجاز کمتر یا بیشتر شود، عملکرد بهینه گیربکس دچار اختلال می‌شود. یکی از اشتباهات رایج در میان کاربران این است که تصور می‌کنند کاهش دور ورودی هیچ آسیبی به گیربکس وارد نمی‌کند؛ در حالی که این باور نادرست است و در عمل می‌تواند خسارات جدی به دنبال داشته باشد.

در بسیاری از موارد دیده می‌شود که افراد برای کاهش سرعت، دور ورودی گیربکس را به‌وسیله تسمه و پولی کاهش می‌دهند بدون آن‌که توان ورودی را تغییر دهند. این کار گرچه ممکن است ساده به‌نظر برسد، اما وقتی توان ثابت باقی بماند و سرعت کاهش یابد، گشتاور ورودی به‌شدت افزایش می‌یابد. افزایش گشتاور فراتر از مقدار طراحی‌شده، موجب افزایش فشار بر چرخ‌دنده‌ها، بلبرینگ‌ها و شافت‌ها شده و ضریب اطمینان گیربکس را کاهش می‌دهد.

☑️ لوگو شرکت سازنده 

در پلاک گیربکس‌ها معمولاً لوگوی شرکت سازنده به‌صورت واضح درج می‌شود تا اصالت محصول، برند تولیدکننده و دسترسی به خدمات پس از فروش مشخص باشد. در ادامه، لوگو و سبک نمایش برخی از برندهای مطرح گیربکس صنعتی که معمولاً روی پلاک محصولاتشان دیده می‌شوند را معرفی می‌کنیم:

	نام برند	کشور
	SEW	آلمان
	Bonfiglioli	ایتالیا
	NORD	آلمان
	dinamikmotor	ترکیه
	Flender	آلمان
	Sumitomo	ژاپن (شریک صنعتی در اروپا)
	Shimpo	ژاپن (محصولات دقیق در اروپا موجود)
	شهباز گیربکس	ایران
	رجحان گیربکس	ایران
	گیربکس سهند	ایران
	شاکرین گیربکس	ایران

☑️ شماره سریال گیربکس

مدل (Model) و شماره سریال (Serial Number) گیربکس ترکیبی از حروف و اعداد هستند که به‌صورت اختصاصی توسط شرکت سازنده تعریف می‌شوند. این شناسه‌ها مانند شناسنامه‌ای برای گیربکس عمل می‌کنند و از طریق آن‌ها می‌توان به‌راحتی به مشخصات فنی، کاتالوگ‌ها، نقشه‌ها و دیتاشیت‌های مربوطه در وب‌سایت سازنده دسترسی پیدا کرد.

در بسیاری از موارد، حروف و اعداد موجود در مدل گیربکس اطلاعات فنی مهمی را در خود جای داده‌اند؛ از جمله نوع شافت (توپُر یا توخالی)، نوع فلنج، نحوه نصب، وجود ترمز، وضعیت قرارگیری شافت‌ها نسبت به هم (هم‌محور، زاویه‌دار یا موازی) و ویژگی‌های ساختاری دیگر.

داشتن مدل و شماره سریال دقیق، به‌ویژه در زمان سفارش قطعات یدکی، تعمیر، تعویض یا ارتقاء سیستم، بسیار کاربردی و ضروری است؛ چراکه به کمک آن می‌توان از تطابق کامل قطعات جدید با مدل اصلی اطمینان حاصل کرد.

☑️ توان گیربکس و اطلاعات درج‌شده روی پلاک

یکی از اطلاعات کلیدی که روی پلاک مشخصات گیربکس درج می‌شود، توان قابل انتقال آن است. این توان معمولاً بر حسب کیلووات (kW) یا اسب بخار (HP) بیان شده و نشان‌دهنده حداکثر توانی است که گیربکس قادر به انتقال آن در شرایط استاندارد بهره‌برداری می‌باشد. انتخاب صحیح گیربکس بر اساس توان مورد نیاز، تأثیر مستقیمی در عملکرد، طول عمر و ایمنی سیستم انتقال قدرت دارد.

علاوه بر توان و سرعت، ممکن است موارد فنی دیگری نیز روی پلاک گیربکس ثبت شده باشد که نقش مهمی در طراحی، نصب و بهره‌برداری صحیح ایفا می‌کنند. این اطلاعات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

☑️ حداقل و حداکثر دمای محیط مجاز برای کارکرد گیربکس

☑️ تعداد دفعات راه‌اندازی و توقف در ساعت (Start/Stop Frequency)

☑️ نرخ جریان روغن (لیتر بر دقیقه) در گیربکس‌های مجهز به سیستم روانکاری اجباری

☑️ وزن گیربکس با روغن و بدون روغن

☑️ ضریب سرویس یا سرویس فاکتور (Service Factor)

☑️ لوگو، نام تجاری و اطلاعات تماس سازنده یا نمایندگی مجاز

اطلاع از این مشخصات برای راه‌اندازی اولیه، نگهداری پیشگیرانه و انتخاب صحیح روانکار اهمیت بالایی دارد و به کاربران کمک می‌کند تا از بروز خطاهای رایج و خسارات ناشی از استفاده نادرست جلوگیری کنند.

☑️ نوع روانکاری

روانکاری مناسب گیربکس نقش مهمی در افزایش عمر و عملکرد آن دارد. بسته به نوع گیربکس، شرایط کاری و محیط استفاده، از روغن یا گریس برای روانکاری استفاده می‌شود. روغن‌های معدنی، سنتتیک و EP رایج‌ترین انواع روغن‌های گیربکس هستند. در گیربکس‌های صنعتی و پرسرعت معمولاً از روغن سنتتیک یا EP استفاده می‌شود. گریس بیشتر برای گیربکس‌های کوچک یا کم‌سرعت کاربرد دارد. روش‌های روانکاری نیز شامل روغن‌کاری دستی، پاششی (Splash)، یا سیستم چرخشی است. انتخاب روانکار مناسب باید براساس دما، فشار کاری، سرعت دوران و نوع چرخ‌دنده‌ها انجام شود. روانکاری مناسب باعث کاهش اصطکاک، جلوگیری از سایش و خنک‌کاری مؤثر اجزای داخلی گیربکس می‌شود و از خرابی زودهنگام آن جلوگیری می‌کند.

☑️ حجم روغن گیربکس صنعتی

حجم روغن گیربکس صنعتی به عوامل مختلفی مانند نوع گیربکس، توان انتقالی، اندازه چرخ‌دنده‌ها، سرعت کاری، و طراحی بدنه بستگی دارد و معمولاً توسط سازنده گیربکس در دفترچه فنی (کاتالوگ) مشخص می‌شود. اما به‌طور کلی:

☑️ گیربکس‌های کوچک: حدود 0.5 تا 5 لیتر روغن

☑️ گیربکس‌های متوسط: بین 5 تا 20 لیتر

☑️ گیربکس‌های بزرگ و صنعتی: از 20 لیتر تا چند صد لیتر (حتی بیش از 1000 لیتر در گیربکس‌های بسیار بزرگ)

🔧 نکته: سطح روغن باید به‌گونه‌ای باشد که حداقل نیمی از پایین‌ترین چرخ‌دنده در روغن غوطه‌ور باشد (در سیستم روغن‌کاری پاششی).

☑️ وزن گیربکس صنعتی

وزن گیربکس صنعتی بسته به نوع، اندازه، توان، جنس بدنه و طراحی داخلی آن بسیار متفاوت است. در ادامه محدوده تقریبی وزن انواع گیربکس‌های صنعتی را بر اساس ابعاد و کاربرد ارائه می‌دهم:

وزن تقریبی انواع گیربکس صنعتی:

گیربکس‌های کوچک (تا 1.5 کیلووات): حدود 10 تا 30 کیلوگرم

گیربکس‌های متوسط (1.5 تا 15 کیلووات): بین 30 تا 300 کیلوگرم

گیربکس‌های بزرگ (15 تا 100 کیلووات): حدود 300 تا 1500 کیلوگرم

گیربکس‌های بسیار بزرگ (بیش از 100 کیلووات): ممکن است تا چند تن وزن داشته باشند (مثلاً 2000 تا 8000 کیلوگرم)

بررسی نمونه اطلاعات پلاک گیربکس صنعتی

هر گیربکس ممکن است اطلاعات متفاوتی داشته باشد اما یک سری اطلاعات ثابت است که درتمام گیربکس های صنعتی گذاشته می شود. به عنوان مثال میتوانید به پلاک گیربکس دینامیک موتور توجه کنید.

نتیجه گیری 

پلاک گیربکس صنعتی منبعی مهم و کاربردی برای شناسایی مشخصات فنی و عملکردی آن است. با پلاک‌خوانی صحیح می‌توان اطلاعاتی مانند مدل گیربکس، نسبت تبدیل (Ratio)، دور خروجی، توان قابل تحمل، نوع نصب، شماره سریال، و کارخانه سازنده را به‌دست آورد. این اطلاعات برای انتخاب روغن مناسب، نگهداری، تعمیرات، تعویض یا سفارش قطعات یدکی ضروری هستند. درک دقیق مفاد پلاک باعث جلوگیری از اشتباه در نصب یا کاربرد گیربکس شده و بهره‌وری سیستم را افزایش می‌دهد. بنابراین، خواندن و تفسیر درست پلاک گیربکس، یکی از مهم‌ترین مراحل در بهره‌برداری و پشتیبانی فنی از تجهیزات صنعتی به‌شمار می‌رود.برای مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان فروش دینامیک موتور در تماس باشید.